Verdieping: hoe werken de oplossingen en welke warmtebronnen zijn er beschikbaar?

Er zijn verschillende manieren waarop huizen en gebouwen kunnen worden verwarmd zonder aardgas te gebruiken. Bijvoorbeeld door een warmtepomp, warmtenet of een cv-ketel met een hernieuwbare vorm van gas.

Warmtenetten noemen we een collectieve oplossing. In dat geval kan een hele straat, buurt of wijk gebruik maken van dezelfde oplossing. De bron die warmte produceert, bevindt zich bij een collectieve oplossing niet in de woning of het gebouw, maar ergens anders. Bijvoorbeeld in de grond (geothermie, WKO), in een fabriek (restwarmte) of in het water (aquathermie).

Andere oplossingen zijn individuele oplossingen. In dat geval bevindt de warmteproducerende installatie zich in de woningen en gebouwen zelf. Denk bijvoorbeeld aan het kiezen voor een warmtepomp of een cv-ketel. Individuele oplossingen maken wel gebruik van algemene infrastructuur. Warmtepompen benutten het elektriciteitsnet en noemen wij daarom ook wel all-electric, of volledig elektrische oplossingen. Groengas of waterstof kan via het gasnet geleverd worden. In tegenstelling tot aardgas zijn deze gassen duurzaam te produceren. We noemen dit daarom hernieuwbare gassen Tot slot is een combinatie mogelijk tussen het gasnet en elektriciteitsnet. Dit noemen wij een hybride oplosing. Meestal bestaat dit uit een combinatie van een elektrische warmtepomp en een Cv-ketel op gas.

Voor zowel collectieve als individuele oplossingen geldt dat er een aantal belangrijke aandachtspunten is. Deze staan hieronder beschreven.

Capaciteit van het elektriciteitsnetwerk

All-electric, hybride oplossingen en warmtenetten met lagetemperatuur-warmtebronnen maken gebruik van warmtepompen om warmte op een bruikbare temperatuur te leveren. Dit kost elektriciteit, waardoor extra duurzame energie nodig is. Ook moet het elektriciteitsnetwerk deze extra vraag aankunnen. Dit kan betekenen dat het elektriciteitsnetwerk hiervoor verzwaard moet worden. Dit kan een belangrijk aandachtspunt zijn bij de ontwikkeling.

Nauw contact met de netbeheerder is nodig om te voorkomen dat er problemen op het elektriciteitsnetwerk ontstaan. Om helemaal duurzaam te zijn moet de extra elektriciteit die nodig is als inwoners een warmtepomp installeren natuurlijk ook duurzaam zijn. Hiervoor zijn extra zonnepanelen en windmolens nodig. Door je eigen stroom op te wekken met zonnepanelen op het dak van het huis kan je voor een groot deel in je eigen gebruik voorzien

Ruimte in de ondergrond

Ook vraagt de warmtetransitie veel van onze ruimte en ondergrond. Gasleidingen, warmteleidingen en elektriciteitskabels worden grotendeels ondergronds aangelegd. Dat zorgt voor meer drukte in de grond. Niet overal zal genoeg ruimte zijn. In de ondergrond liggen al veel buizen en andere netwerken. Het verplaatsen of verwijderen van deze buizen en netwerken kan veel tijd en geld kosten. Ook hiervoor is nauw contact met de netbeheerder en andere beheerders van de netwerken nodig.

Zoeken naar koppelkansen

We streven ernaar de warmtetransitie zo haalbaar en betaalbaar mogelijk te houden. We willen ervoor zorgen dat we zoveel mogelijk werk met werk combineren. Dat betekent dat als de weg bijvoorbeeld open moet voor de riolering, we bekijken of gelijktijdig het gasnetwerk kan worden onderhouden of extra benodigde elektriciteitskabels aangelegd kunnen worden. Dan hebben inwoners maar één keer last van werkzaamheden. Ook is dat goedkoper. Een ander voorbeeld is dat wanneer een gasleiding aan vervanging toe is, meteen kan worden onderzocht of de wijk ook verwarmd kan worden zonder aardgas.

Ook zorgen we ervoor dat we dubbele infrastructuur voorkomen. Daarmee bedoelen we dat we willen voorkomen dat inwoners op een warmtenet over kunnen stappen, maar een paar inwoners gas blijven gebruiken. Er moet dan een groot (gas)netwerk beheerd worden voor een kleine groep gebruikers. Dat zou de warmtetransitie uiteindelijk onnodig duur maken. Ook hiervoor is nauw contact met de netbeheerder en beheerders van bijvoorbeeld riolen, wegen, openbare ruimte nodig.